Dwerghamsters eten geen kruiden

Dwerghamsters en kruiden, gaat dat samen? Zo ja in welke mate? Laten we eerst twee vragen beantwoorden voordat we verder gaan…

• Behoren kruiden tot de hoofdvoeding van een dwerghamster? Nee, slechts voor een klein deel
  
• Eten dwerghamsters standaard altijd kruiden? Nee, slechts een klein beetje

Nu we deze vragen met “nee” beantwoord hebben vraag je, je misschien af waarom je nog verder zou moeten lezen. Dat ga ik je vertellen!

Kruiden moet je niet als hoofdvoer gebruiken, maar als gericht voer. Dat wil zeggen dat je de medicinale eigenschappen van de kruiden benut om een aandoening of kwaal te verhelpen (preventief), ondersteunen en behandelen.

Instinctief gedrag

Hoewel onze hamstertjes soms over kunnen komen als kleine lieve “stumpertjes”, zijn ze toch veel intelligenter dan wij denken. Zoals alle dieren weten hamsters instinctief wat ze nodig hebben op een bepaald moment. Als je een kruidenmix aanbiedt zul je daarom ook zien dat de dieren slechts enkele dingen uit deze mix pakken en de rest laten liggen. Een gezonde hamster die happy in zijn vel zit zal waarschijnlijk niets van de kruiden eten. Simpelweg omdat hij het niet nodig heeft.

Dwerghamsters eten alleen kruiden en plantendelen als er geen andere voeding (zaden) te vinden is

Uit een onderzoek is gebleken dat als hamsters enkel kruiden (vegetatief eten) krijgen hier veel meer van moeten eten om aan hun voedingsbehoefte te voldoen. Daarnaast is het risico op gebreksziekten en darmproblemen groter. Dit is natuurlijk ook te verklaren door de twee magen en de darmen die niet zijn ingericht om vezels te verteren, althans niet zo goed.

In datzelfde onderzoek noemen onderzoekers de dwerghamsters “polyfaag” en vinden de dieren vrij flexibel qua voeding en dat is natuurlijk ook zo! Want  als je een konijn met een hamster vergelijkt dan is het konijn veel gevoeliger voor voedingsveranderingen en eet de hamster van alles wat.

Polyfaag
Veel rovers c.q. vleeseters zijn polyfaag; ze eten alles wat groot genoeg is maar niet té groot. Organismen die meerdere soorten andere organismen eten, worden polyfaag.

Hoogwaardig gedroogd

Kruiden moeten altijd op een speciale manier gedroogd worden anders zijn alle voedingsstoffen foetsie en blijven er enkel droge vezels over. Ook dit kunnen dieren ruiken en proeven. Dergelijke kruiden worden dan ook niet gegeten.

Hoe kruiden in te zetten

Ik ben persoonlijk een grote voorstander van natuurlijke voeding en het gebruik van kruiden! Echter moet het wel nut hebben om bepaalde kruiden te gebruiken en moet je altijd uitkijken omdat sommige kruiden niet samen kunnen. Ook kruiden en medicatie gaat niet altijd samen, dus kijk altijd goed naar wat je geeft. Daarnaast is er een misverstand met betrekking tot de werkzame stoffen in kruiden. Een kruid bestaat namelijk uit verschillende delen:

• Wortel
• Steel
• Blaadjes
• Bloesem/Bloemen

Al deze plantendelen hebben hun eigen werkzame stoffen en ook nog een eigen manier nodig om deze eruit te krijgen. De meeste kruiden worden gedroogd omdat ze dan in potentie slapper zijn en dat is maar goed ook want sommige kruiden zijn in verse vorm (ligt ook nog aan de tijd van het jaar) in mindere of meerdere mate giftig. Je moet dus weten wat je doet.

Daarnaast moet je weten wanneer je een bepaald kruid plukt, want ook daar hangen de voedingsstoffen mee samen. Een jonge plant kan een compleet andere samenstelling hebben dan een oudere.

Zo’n 10 jaar geleden ben ik begonnen met het behandelen van hamsters met kruiden. Het was vooral in het begin nogal lastig omdat er geen studies beschikbaar waren, maar vanuit mijn eigen studie over kruiden (bij mensen dan wel) heb ik (met ondersteuning van een docent) op mijn eigen dieren geëxperimenteerd om maar zo te zeggen. Ik ben er toen achter gekomen dat het gebruik van kruiden bij chronische aandoeningen zeer goed kan helpen en ondersteunen. Kruiden zijn op zich echter geen wondermiddel, alles hangt met elkaar samen en dat ga ik je uitleggen.

Symptomen omega 6 tekort
Kale plekken, schilferige huid en de ontwikkeling van een overvloedige uitscheiding van cerumen (oorsmeer) – een lichtgeel, cholesterolbevattend materiaal.

Ik heb in die tijd veel Mandarijn dwerghamsters gehad met huidproblemen en ontstoken oogjes. Ze kregen toen van mij ogentroost (drupsels in oog en in drinkwater), dat hielp goed, maar de ontsteking kwam steeds terug. Ik heb toen naar de voeding gekeken en ben er toen achtergekomen dat er te veel omega 6 in de voeding zat, de boosdoeners waren zonnebloempitten, welke ik ook nog eens als snack gaf destijds. Nadat ik de voeding had aangepast waren de problemen weg en was de ogentroost niet meer nodig.

Wist je dat?
Er maarliefst 51 verschillende plantensoorten op de menu kaart van de Russische Dwerghamster staan en hij van deze planten met name de zaden eet.

Dieren die last hebben van hun darmen en daardoor krampen hebben, kunnen venkel krijgen. Venkel helpt bij krampen, maar ook hier als de voeding wordt aangepast is de venkel niet  meer nodig.

Dieren die een blaasontsteking hebben (ja dat komt voor bij hamsters :P) kunnen een mix van verschillende kruiden krijgen waaronder bijvoorbeeld brandnetel, maar dat is enkel ondersteunend. In de meeste gevallen zal een antibiotica kuur nodig zijn om de bacteriën te lijf te gaan die de ontsteking veroorzaken in de blaas.

NB: Blaasontsteking wordt ook vaak verward met diabetes omdat het vergelijkbare symptomen kan geven.

Kruiden als hoofdvoer voor hamsters?

Dat bestaat niet. Al gebeurt het tegenwoordig wel veel dat er kruidenmixen gegeven worden aan hamsters, is dit niet hun dieet en behoren kruiden enkel als aanvulling op het dieet en niet als hoofdcomponent.

Kruiden zijn zeker een mooie verrijking van de voeding en als je de juiste mix weet samen te stellen kan je hamster eruit kiezen…. naar zijn eigen behoefte wel te verstaan, want als hij geen behoefte heeft aan vezels en de voedingsstoffen van een bepaald kruid dan zal hij deze laten liggen en niet gaan eten.

Kruiden als decoratie gebruiken

Kruiden zijn erg leuk om als decoratie te gebruiken in het verblijf. Persoonlijk vind ik dat erg mooi en gebruik ze zelf ook vaak!

Wat zijn vezels?

Kort door de bocht zijn vezels planten delen die niet door de maag en darmen verteerd kunnen worden, ze passeren als het ware zo van A naar B. Er zijn verschillende soorten vezels, oplosbare en niet oplosbare. Een eigenschap van vezels is dat ze vocht aantrekken. Als een dier diarree heeft kun je deze vezels geven, de vezels gaan onverteerd richting de darmen en zuigen  naar al het vocht op waardoor de ontlasting weer goed is.

Een hamster kan bijna geen voedingsstoffen uit vezels halen

Is er echter geen sprake van diarree? Dan kunnen de vezels voor problemen zorgen omdat ze te veel vocht onttrekken in de darmen en zo voor verstopping kunnen zorgen. De dieren zullen dit compenseren met meer drinken!

Veel drinken!

Bij een dieet met veel vezels is het dus niet zo gek dat je hamster veel meer drinkt. De vezels in de voeding vragen hierom. Een groot misverstand ontstaat er pas als mensen gaan denken dat het “meer drinken” door diabetes komt en het dier op nog meer vezels zetten 😉 Het je het vermoeden dat een dier diabetes heeft? Altijd testen.

NB: Een teststrip die langer dan een uur uit de afgesloten verpakking is geweest is niet meer betrouwbaar. Je mag het testvakje ook niet met je vingers aanraken ander kun je de test beïnvloeden. Sluit het potje daarom na elk gebruik grondig af.

Diarree door vezels

Als de vezels worden ingenomen met veel vocht zuigen ze zich vol en kan er op zijn beurt diarree ontstaan. De balans moet dus perfect zijn!

Wetenschappelijk onderzoek
In een uitgebreid wetenschappelijk onderzoek waarbij twee soorten voedingen naast elkaar zijn vergeleken. De voeding zonder vezels en met 65% koolhydraten is als beste naar voren gekomen, waarbij maïszetmeel superieur aan glucose of sucrose was.

Pas op met vezelrijke kruiden koekjes

In Amerika is een tijdje geleden een rel geweest rondom verstopte kruiden (alfalfa) in koekjes voor ratten. Omdat Ratten, net als muizen en hamsters niet goed (de pittige) vezels kunnen verteren zoals alfalfa kan dit gevaarlijk zijn. De niet verteerde vezels hopen zich op in de darmen en zorgen daar voor soms levensgevaarlijke verstoppingen.

De dieren zijn echter niet gek en zullen daarom normaal gesproken geen grote hoeveelheden kruiden opeten, maar als deze verstopt zitten in zogenaamde kruiden koekjes met en smaakje dan zouden ze er teveel van binnen kunnen krijgen met alle gevolgen van dien.

Waarom is dit niet bekend?

Omdat niemand bij de anatomie en fysiologie van de hamsters stilstaat en dat is heel begrijpelijk, daarnaast zijn er maar weinig aanknopingspunten omdat er bijna geen sectie wordt verricht op deze kleine dieren. Als ze ineens dood in hun hokje liggen denkt niemand aan vezels of voeding.

Wetenschappelijk onderzoek
Uit een ander wetenschappelijk onderzoek is naar voren gekomen dat de spijsvertering van een hamster niet te vergelijken is met die van een herkauwer die nodig is om vezels te verteren. Hamsters kunnen op eigen kracht de eiwitten niet uit de vezels krijgen door een onvermogend fermentatieproces. (Arrington)

Achterblijvende groei

Dieren die van jongs af aan een natuurvoeding gevoerd krijgen met veel kruiden kunnen in groei achterblijven. Dit heeft ermee te maken dat het lichaam de voedingsstoffen niet op kan nemen. Zelfs bij een (onbewerkte) plantaardige eiwitpercentage van 24% blijft de groei achter.

De dagelijkse vezelgrens niet overschrijden

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vezels voor een hamster ligt rond de 5% en mag de 10% niet overschrijden. Gebeurt dit wel hoeft dat nog niet meteen voor problemen te zorgen, ook de bron van de vezels is van belang, maar het risico op problemen neemt toe. Daarom zie je bij de meeste voeders geen overschrijding van de 10%

• Ruwe celstof 9% Beaphar Care+ Dwerghamster
• Ruwe celstof 7% Witte Molen Country Dwerghamster
• ruwe vezels 7,0%, JR Farm Dwerghamster Schmaus
• Ruwe celstof 7% BunnyNature DwerghamsterDroom
• ruwe vezel 6,3% JR Farm Farmfood Dwerghamster
• Ruwe celstof: 6% Supreme Harry Hamster

Zoals je in het bovenste overzicht kunt zien blijven de fabrikanten netjes tussen de 5% en 10% en dat is OK. Betekend eigenlijk ook dat als je een dergelijke voeding geeft er geen extra vezel behoefte meer is vanuit de hamster 😉

% zijn nietszeggend! We gaan rekenen

Voor de oplettende lezer! % zeggen niet zoveel… en daarom geef ik je de volgende formule die je kan helpen met eventuele berekeningen.

Een hamster eet gemiddeld 10% van zijn lichaamsgewicht per dag. Dat komt neer op 10% x 60 gram = 6 gram… van deze 6 gram mag slechts maximaal 10% vezels zijn… dat is 6 x 10% = 0,6 gram per dag!

Als je je hamster slechts 6 gram voer geeft onthoud je hem het hamsteren en verzamelen. Dat is een voor de hamster hele belangrijke activiteit. Het gebrek aan voeding zal de hamster dagelijks (onnodige) stress geven.

Ik neem nu als voorbeeld 15 gram aan topinamboer takjes, daar zit ruwe celstof 37,7% in. Dus 15 x 37,7% = 5,56 gram. De hamster zal deze dan uit zichzelf ook zeker niet opeten, maar zo zie je hoe snel de teller oploopt.

Kruiden met zaden zijn leuk!

Nog niet meteen al je kruiden af gaan schrijven ik heb ook goed nieuws! Met sommige planten kun je het dieet van de hamster juist super goed mee tegemoet komen. Dat is bijvoorbeeld zo met de lijnzaad plant en verschillende gierstsoorten. Hamsters zijn hier dol op en door de goede vetten en voedingsstoffen zijn dit zeer rijke en waardevolle ingrediënten die de voeding van de hamster in positieve zin kunnen verrijken!

Naast een goede voedingsbron geven deze plantjes ook nog eens verrijking in de zin van beweging en uitdaging. Ik hang ze weleens in het verblijf zodat de hamsters zelf hun zaadjes moeten oogsten en zelfs dat doen ze naar behoefte! Naar de oliën kijkend zal een hamster de balans tussen omega 3 en 6 in stand willen houden, ook dat kunnen de dieren uitstekend instinctief regelen als het gaat om zaden. Hebben ze behoefte aan meer van de ene of de andere olie dan gaan ze de bijpassende planten opzoeken. Het gaat te ver voor deze blog om alle plantensoorten uit te splitsen, dat  bespaar ik jullie 😉 Maar mochten er specifieke vragen zijn dan neem ik ze gewoon weer mee in een volgende blog!

Bewerkte vezels

In veel gevallen is dit bekend bij de fabrikanten en zullen zij ook bewerkte vezels toevoegen. Vezels bewerken kan door ze te stomen/verwarmen. Dan wordt de celwand bewerkt en beter/makkelijker verteerbaar gemaakt. Word vervolgd omdat ik binnenkort een interview ga doen met verschillende voedingsfabrikanten zal ik deze vraag ook stellen, hoe ze hun vezels verwerken.

Conclusie kruiden voor hamsters

• De dieren eten deze (instinctief) naar behoefte dus niet als hoofdvoer
• Het dagelijkse vezelgehalte mag de 10% niet overschrijden
• Kruiden kunnen effectief ingezet worden tegen aandoeningen en kwalen (raadpleeg altijd een (gediplomeerde) kruiden deskundige of dierenarts)
• Geef niet te veel verborgen kruiden/vezels in koekjes – kijk vooral goed hoe je hamster ermee omgaat.
• Bij een vezelrijk dieet kun je veel drinken zien