Zoals elk dier ondergaat ook de Russische Dwerghamster enkele gedragsfasen waarin zijn gedrag anders is. We kunnen enkele typische gedragingen onderscheiden en deze in groepen indelen. Je moet je voorstellen dat het gedrag van dieren dus ook van hamstertjes altijd een oorzaak heeft, vaak is het voor ons mensen erg moeilijk om deze oorzaak te achterhalen. Onderstaand de fasen die ik uit eigen onderzoek heb kunnen onderscheiden bij mijn Russische Dwerghamsters.
Baby Fase – week 1 t/m 2
De babyfase duurt vanaf de geboorte tot en met week 2. De jongen worden geboren en zijn volkomen afhankelijk van de moeder. Ze vertonen in deze fase puur instinctief gedrag, dat wil zeggen: ze hebben maar één drang en dat is eten. Daarnaast hebben ze behoefte aan warmte. Ze houden zichzelf warm door dicht tegen elkaar aan te liggen. De moeder zorgt er in deze tijd voor dat het nestje warm en veilig is. Ze blijft veel op het nest zitten en je hoort de jongen soms heel hard piepen als de moeder van het nest af gaat.
De kinderfase (week 2,5 t/m 5)
Dit is de tijd dat de oogjes open zijn en de wereld voor het eerst ontdekt gaat worden. De jongen zijn in deze levensfase geen echte baby’s meer maar ze zijn ook nog lange niet volgroeid. Qua gedrag kun je zeggen dat ze in deze fase zeer angstig aangelegd zijn en schuw reageren op nieuwe of onverwachte dingen. Dit is dan ook een zeer belangrijke fase voor de verzorger om de jongen tam te maken en aan handen en aanraking te laten wennen.
De juniorfase oftewel de puberteit
Het is lastig te zeggen wanneer deze fase eindigt, uit mijn observatie is dat rond de vijfde week. Tijdens deze fase worden de jongen geslachtsrijp, maar ze zullen vaak pas gaan paren aan het eind van deze fase (vanaf de twaalfde week), als ze volwassen zijn.
De hebben tot nu toe heel veel indrukken opgedaan en vaak zijn ze al van hun ouders, broertjes en zusjes gescheiden. Ze moeten het vanaf nu zelf doen. Als alles goed is gegaan tijdens de kinderfase dan hoeft deze fase niet zo lastig te zijn en soms merk je het niet eens.
Waar krijg je mee te maken in deze fase:
- Bijten– Je zult van tijd tot tijd zo uit het niets gebeten worden door je hamster. Dit kan ook vaak op de vreemdste momenten gebeuren en vaak zal je hamstertje op de meest onverwachte plekken bijten. Bijvoorbeeld als ie rustig op je hand zit … en ineens dan bijt hij je in je handpalm of in je trui. Vaak is het ook zo dat de pubertjes even alles willen proeven en proberen.
In de meeste gevallen zal het niet harder zijn dan een beetje geknabbel maar echte harde beten kunnen er ook tussen zitten helaas. Je kunt dit proberen af te leren door even tegen zijn koppie aan te blazen als hij bijt. - Krijsen– Ook dit gedrag kan soms voorkomen, met name als de hamster slaapt, wil gaan slapen of slaperig is. Hij zal waarschijnlijk niet vaak tegen je krijsen maar hij kan het van tijd tot tijd gaan doen, dus kijk daar niet raar van op.
Wegrennen- Kwam hij eerder altijd rustig op je hand zitten en wil die nu ineens niets meer met je te maken hebben, ook dat hoort erbij. - Eetbuien– De ene keer heel veel eten en de volgende keer heel weinig en onregelmatig eten.
- Gewichtsschommeling– Doordat het eetpatroon veranderd zal dus ook het gewicht gaan schommelen.
- Territoriumgedrag– Dit zie je ook veel, bij hamsters die net bij hun nieuwe baasje wonen gaan ineens territoriumgedrag vertonen. Dit gedrag herken je doordat de hamster opeens alleen in zijn kooi gaat bijten, hij beschermd als het ware zijn terrein. Het is erg vervelend maar gelukkig stoppen de meeste hamster hiermee zodra ze hun kooi, de verzorger en de omgeving kennen en vertrouwen. De vermoedelijke reden waarom ze dit gedrag vertonen is dat ze bij hun broertjes en zusjes worden weggehaald en nu alleen zijn en dus extra alert moeten zijn.
De volwassenfase (vanaf week 12)
Hèhè de fase waar we op hebben gewacht. Het concrete begin en eind van deze fase is niet precies vast te stellen omdat het kan verschillen per hamster, zeker is wel dat deze fase rond de twaalfde week begint en op een leeftijd van 1,5 jaar ongeveer eindigt.
Op deze leeftijd beginnen de dwerghamsters pas echt actief te worden wat betreft de voorplanting. Vaak zullen ze in het begin van deze fase hun eerste nestje krijgen. De hamstertjes zijn hun zichtbaar stabieler wat het gedrag betreft. Het hamstertje voelt zich thuis is al helemaal vertrouwd met zijn kooi, verzorger en omgeving (mits dat niet is veranderd). Als alles is goed gegaan tijdens de vorige fases dan heb je nu een hele stabiele, lieve en tamme hamster.
Fasen tijdens de volwasse fase
Ja, ja nog meer fases? Ja, inderdaad we gaan vrolijk verder.
Omdat de volwassen fase de langste is van allemaal, kunnen we tijdens deze fase allemaal kleine (sub)fases onderscheiden.
De bronstfase
Tijdens de bronst denken de dieren maar aan één ding en dat is ‘zich voortplanten’. Nu zul je in de meeste gevallen helemaal niet merken dat het vrouwtje bronstig is en als je een mannetje hebt waar geen vrouwtjes op reukafstand staan dan zul je ook niks van deze fase merken. Heb je echter vrouwtjes op reukafstand staan bij een bronstig vrouwtje dan kan het mannetje zich zichtbaar actiever gaan gedragen, hij zal echter geen agressief gedrag vertonen. Wat het gedrag van het vrouwtje betreft kunnen we zeggen dat zij in mindere of meerdere mate druk zal zijn en soms iets pittiger kan reageren, maar ook hier is agressief gedrag zo goed als uitgesloten.
De ouderschapsfase
Deze fase is vooral bij het vrouwtje heel zichtbaar. Veel vrouwtjes beginnen dit gedrag al te vertonen in de laatste dagen van de zwangerschap. Ze willen niet opgepakt worden en hebben weinig interesse. Het enige wat nu telt is een nest maken en de jongen groot brengen. Na de geboorte kan het vrouwtje al snel territoriumgedrag gaan vertonen. Dit gedrag kan variëren van een klein beetje tot heel erg, agressief zelfs. Ik heb zelfs gemerkt dat het liefste vrouwtje heel erg agressief kan worden als zij een nestje onder haar hoede heeft. Men zegt dat dit gedrag tijdens de zoogtijd afkomstig is van de Campbelli dwerghamster en dat het gedrag door inkruisingen bij de Russische Dwerghamster terecht is gekomen. Hoe dan ook, het kan oppassen geblazen zijn tijdens een nestje. Wat de papa betreft, deze is meestal zorgzaam voor de jongen maar qua gedrag veranderd er verder niets.
De winterfase
Bij ons in de huiskamer zullen de hamstertjes waarschijnlijk niet veel van de wintertijd merken, maar toch doordat de dagen korter worden kunnen ze in wintervacht raken. Het is mij opgevallen dat de dieren tijdens de winter vaak iets afvallen en wat rustiger zijn dan in de zomer. Maar ook hier zul je niet veel van merken. Het is trouwens wel prachtig om een dwerghamster rin wintervacht mee te maken.
De seniorenfase (vanaf +/- 1,5 jaar)
Dit is de laatste fase van de Russische Dwerghamster. Deze begint rond een leeftijd van 1,5 jaar.
Tijdens de seniorenfase ondergaat de hamster in zowel het gedrag als het uiterlijk een verandering. Zo zal de hamster rustiger worden en iets slomer zijn in zijn doen en laten. Qua uiterlijk zal hij iets magerder worden, de vacht kan wat warrig zijn, de oogjes iets doffer dan vroeger, het ruggetje is vaak iets magerder en hoger. Sommige hamsters kunnen zich in deze fase wat slechter voelen door ouderdomskwaaltjes en hierdoor iets chagrijniger worden.