Zoals elk dier doorloopt ook de Russische Dwerghamster verschillende gedragsfasen. In elke fase verandert het gedrag van het diertje, vaak met duidelijke oorzaken. Het is belangrijk om te beseffen dat gedrag bij dieren altijd ergens vandaan komt, ook al is het voor ons als mens niet altijd even makkelijk te begrijpen. Hieronder vind je de gedragsfasen die ik op basis van eigen observatie en ervaring heb kunnen onderscheiden.
Baby Fase – week 1 t/m 2
In deze eerste weken zijn de jongen volledig afhankelijk van hun moeder. Ze worden blind, doof en kaal geboren en vertonen puur instinctief gedrag. Hun belangrijkste behoeften zijn warmte en voeding. Ze kruipen dicht tegen elkaar aan om warm te blijven en piepen luid als de moeder het nest even verlaat. De moeder is in deze fase erg zorgzaam en beschermend en blijft grotendeels in het nest.
De kinderfase (week 2,5 t/m 5)
De oogjes gaan open, de wereld wordt ontdekt! De jongen zijn geen baby’s meer, maar nog lang niet volwassen. In deze fase zijn ze vaak erg schrikachtig en reageren ze schuw op nieuwe prikkels. Dit is een cruciale periode voor socialisatie. Het is belangrijk dat de verzorger ze laat wennen aan aanraking en menselijke interactie om latere angst of agressie te voorkomen.
De juniorfase oftewel de puberteit
Hoewel ze vanaf deze leeftijd geslachtsrijp zijn, beginnen ze vaak pas rond week 12 met paringsgedrag. In deze fase worden ze zelfstandiger en komen ze los van hun nestgenoten. Als de socialisatie goed is verlopen, levert dat zelden problemen op. Toch kun je te maken krijgen met lastig pubergedrag zoals:
Territoriumgedrag: Ze kunnen hun kooi plots fel verdedigen, zeker als ze net alleen zijn gaan wonen. Dit gedrag verdwijnt meestal als ze zich veilig voelen.
Bijten: Uit nieuwsgierigheid of onzekerheid. Soms zacht knabbelen, soms onverwacht hard bijten. Blaas kort tegen de neus als correctie.
Krijsen: Vooral bij slaap of prikkeling. Kan schrikken, maar is meestal onschuldig.
Wegrennen: Plots afstandelijk gedrag, terwijl ze eerder juist graag op je hand zaten.
Gewichtsschommelingen: Gevolg van de veranderende eetgewoonten.
Volwassenfase (vanaf week 12)
Deze fase begint rond de 12e week en loopt door tot ongeveer 1,5 jaar. De hamster is lichamelijk volwassen en zijn gedrag stabiliseert. Ze voelen zich nu meestal volledig thuis in hun omgeving en bij hun verzorger. Als eerdere fasen goed zijn doorlopen, is je hamster in deze periode stabiel, vriendelijk en goed tam.
Subfasen binnen de volwassenfase:
De bronstfase
Vooral bij vrouwtjes zichtbaar. Ze kunnen wat drukker of pittiger reageren, maar zijn zelden agressief. Bij mannetjes merk je het meestal alleen als er een vruchtbaar vrouwtje in de buurt is.
De ouderschapsfase
Vooral het vrouwtje ondergaat gedragsveranderingen. Ze wordt meestal minder sociaal vlak voor de bevalling en kan tijdens het verzorgen van de jongen zeer territoriaal of zelfs agressief zijn. Dit gedrag is waarschijnlijk deels afkomstig van de Campbelli dwerghamster, waarmee de Russische soort soms gekruist is. Het mannetje is doorgaans zorgzaam, maar verandert verder weinig in gedrag.
De winterfase
Hoewel het in huis meestal warm blijft, kunnen kortere dagen ervoor zorgen dat de hamster een wintervacht ontwikkelt. Je merkt soms dat ze wat rustiger zijn en licht afvallen. De wintervacht is overigens prachtig om te zien!
Seniorenfase (vanaf ca. 1,5 jaar)
In deze laatste levensfase zie je veranderingen in zowel gedrag als uiterlijk. Hamsters worden rustiger, trager, soms wat prikkelbaarder door ouderdomskwaaltjes. Ze kunnen magerder worden, hun vacht wat warriger, en hun oogjes minder helder. Toch kunnen ze nog lange tijd plezierige metgezellen zijn – met iets meer rust en aandacht.
Door je bewust te zijn van deze gedragsfasen kun je je hamster beter begrijpen, ondersteunen en begeleiden. Elke fase heeft zijn eigen charme én uitdagingen, maar met geduld en liefde bouw je een sterke band op – voor het leven van je hamster.
