INTEELT
Als we Hamsters en Dwerghamsters fokken, is het belangrijk om niet alleen naar uiterlijk en gedrag te kijken, maar ook naar de genetische gezondheid van de dieren. De manier waarop we hamsters met elkaar kruisen, heeft namelijk grote invloed op hun vitaliteit, vruchtbaarheid en toekomstig welzijn. Begrippen als inteelt, lijnteelt en uitkruisen spelen hierin een belangrijke rol.
In deze uitleg neem ik je mee in wat deze termen precies betekenen, wat de voordelen en nadelen zijn, en waarom een goede balans tussen verwantschap en genetische diversiteit zo belangrijk is bij het verantwoord fokken van hamsters.
- Inteelt: Het betekend voortplanting binnen een kleine groep van aan elkaar verwante mensen of dieren.
- Lijnteelt: Kruisen van minder verwante dieren
- Uitkruisen: De tegenhanger van inteelt is uitkruisen of uitteelt.
| Type | Voordelen | Nadelen |
|---|---|---|
| Inteelt (Het kruisen van nauw verwante dieren) | – Nakomelingen zijn voorspelbaar qua uiterlijk en gedrag. – Recessieve eigenschappen (zowel gewenst als ongewenst) komen naar voren, wat gericht selecteren mogelijk maakt. – Gewenste genen kunnen worden “vastgelegd” (verdubbeld). | – Ongewenste eigenschappen (bijv. erfelijke ziektes) kunnen óók verdubbeld worden. – Toename van genetische fouten en zwakke genen. – Verminderde vitaliteit (levenskracht), verhoogde kans op immuniteitsproblemen. – Meer kans op vruchtbaarheidsproblemen en kleinere nesten. – Dieren kunnen er fysiek gezond uitzien, maar intern genetisch verzwakt zijn (“genetische belasting”). |
| Lijnteelt (Kruisen van minder verwante dieren) | – Minder risico op directe inteeltproblemen dan bij inteelt van broers en zussen. – Blijft voorspelbare eigenschappen geven. – Kan sterke lijnen versterken en ongewenste mutaties vermijden. | – Vertraagt, maar stopt de genetische verzwakking niet. – Vereist dat je alleen met uitmuntend gezonde en sterke dieren werkt, anders stapelen kleine fouten zich op. – Slechte eigenschappen kunnen alsnog na enkele generaties ineens “doorkomen”. |
| Uitkruisen outcross (Kruisen met een genetisch totaal onverwante hamster van hetzelfde ras) | – Brengt nieuwe genen binnen en verhoogt de genetische diversiteit. – Verhoogt vitaliteit, gezondheid en vruchtbaarheid (hybridekracht). – Kan eigenschappen die verloren zijn gegaan opnieuw inbrengen. | – Nakomelingen zijn minder voorspelbaar in uiterlijk en gedrag. – Ongewenste verborgen genen kunnen meeliften en moeten daarna zorgvuldig worden weggefilterd door selectie. |
Bij hamsters wordt lijnteelt vaak gebruikt door ervaren fokkers, maar altijd met strenge selectie.
Bij hamsters is uitkruisen essentieel om gezonde foklijnen in stand te houden, zeker als je merkt dat inteeltproblemen toenemen