OGEN

Alles wat je moet weten over de ogen van Hamsters

Russische Dwerghamster wildkleur zit op een boomstam

De ogen van de Russische dwerghamster zijn, mede door hun oppervlakkige ligging, gevoelig. In de meeste gevallen zijn de ogen zwart van kleur, maar rood komt ook voor bij sommige kleuren, zoals Geel wildkleur. Het oog bestaat uit verschillende onderdelen, zoals de oogspier, het hoornvlies en het netvlies. Bij de hamster is vooral het netvlies, met daarin de staafjes en kegeltjes, heel interessant! Het oog van de hamster bevat namelijk voor 97% staafcellen. Dat betekent dat de hamster relatief gezien veel beter ziet bij weinig licht en minder goed bij veel licht. Ook is de hamster grotendeels kleurenblind door het lage aantal kegeltjes in het oog (cellen die kleur en contrast waarnemen).

Het oog van een hamster lijkt sterk op dat van veel andere zoogdieren. Hamsters hebben wel kegelcellen, maar heel weinig. In sommige studies zijn deze zelfs niet aangetroffen. Dit betekent dat de hamster vooral kleuren in het blauw/groen spectrum en aan het uiteinde van het UV-spectrum kan waarnemen. Infrarood, dat zich aan de andere kant van het spectrum bevindt, is nauwelijks zichtbaar voor hamsters. De pupil is cirkelvormig en kan van vorm veranderen.

Heeft een Hamster goed zicht? Ziet hij goed?

Het zicht van de Hamsters kan worden omschreven als redelijk goed, maar niet bijzonder scherp. Ze hebben relatief grote ogen ten opzichte van hun lichaamsgrootte, wat hen een breed gezichtsveld geeft. Ze kunnen bewegingen en objecten in hun directe omgeving goed detecteren.

Hoewel ze redelijk goed kunnen zien, zijn Hamsters voornamelijk nacht- en schemeractief en aangepast aan leven in omgevingen met weinig licht. Door het hoge aantal staafjes en lage aantal kegeltjes kunnen ze bewegingen en vormen goed waarnemen, maar kleuren slechts beperkt onderscheiden.

Over het algemeen vertrouwen Hamsters meer op hun reuk- en gehoorvermogen dan op hun zicht om zich te oriënteren en voedsel of soortgenoten te vinden.

Het zicht van de Hamsters kan worden omschreven als redelijk goed, maar niet bijzonder scherp. Ze hebben relatief grote ogen in verhouding tot hun lichaamsgrootte, waardoor ze een breed gezichtsveld hebben.

Welke kleuren ziet een hamster?

Hamsters hebben dichromatisch zicht, wat betekent dat ze voornamelijk twee kleuren kunnen waarnemen: groen en blauw. Ze missen de receptoren voor rood licht, waardoor kleuren zoals rood en oranje waarschijnlijk als grijstinten verschijnen. Hun zicht is dus beperkt in vergelijking met dat van mensen, die drie kleurreceptoren hebben (voor rood, groen en blauw).

Kleurenspectrum

AANDOENINGEN AAN DE OGEN

Oorzaken van oogproblemen bij de hamster

  • Infecties: Bacteriële of virale infecties kunnen leiden tot een ontsteking van het oog. Deze infecties ontstaan vaak door micro-organismen die het oog binnendringen.
  • Verwondingen: Trauma of letsel, bijvoorbeeld door krabben of stoten tegen scherpe voorwerpen in de kooi, kan leiden tot oogirritatie en ontsteking.
  • Allergieën: Hamsters kunnen allergische reacties vertonen op stof, pollen of bepaalde voedingsmiddelen, wat kan leiden tot oogirritatie.
  • Irriterende stoffen: Chemische stoffen zoals sterke schoonmaakmiddelen, rook of dampen kunnen de ogen irriteren.
  • Aangeboren afwijkingen: Traanbuisverstoppingen of andere aangeboren oogaandoeningen kunnen ontstekingen veroorzaken.

Symptomen die wijzen op een oogprobleem

  • Roodheid en zwelling van de oogleden
  • Derde ooglid zichtbaar (te zien op de foto rechts)
  • Dichtknijpen van het oog (blefarospasme)
  • Ooguitvloeiing; het oog traant of er is pus zichtbaar
  • Ondoorzichtig worden van onderdelen van het oog zoals de lens of het hoornvlies
  • Uitpuilen van het oog (exophthalmus) of juist te diep liggen (enophthalmus)
  • Blindheid

Blindheid

Blindheid kun je testen door een dreigbeweging te maken, bijvoorbeeld door een vinger richting het oog te bewegen. Reageert de hamster niet, dan kan dat wijzen op blindheid. Een ziend dier zal het oog sluiten of het hoofd afwenden. Blinde hamsters houden vaak hun kopje abnormaal schuin omhoog en draaien het hoofd in de lucht rond, zoals we bijvoorbeeld zien bij draaikop.

Als een hamster blind is, moet het verblijf veilig worden ingericht: geen uitstekende elementen en alles op de begane grond. Hamsters kunnen uitstekend ruiken, ook water, dus vinden ze hun weg goed. Ook rennen in een looprad blijft mogelijk. Na het verschonen is het belangrijk het verblijf weer op dezelfde manier in te richten.

Gerstekorrel (Milia)

Een gerstekorrel is een wit korreltje onder de huid, vaak bij het bovenste ooglid. Het is een ophoping van talg- of zweetklieren die verstopt zijn. Ze zijn onschuldig en veroorzaken meestal geen problemen, tenzij ze ontsteken door krabben of verwondingen.

Hoe ontstaat een gerstekorrel bij hamsters?

Een gerstekorrel ontstaat wanneer keratine een cyste vormt onder de huid door een verstopping. Bij hamsters gebeurt dit meestal aan de basis van een haarzakje (hamsters hebben geen zweetklieren). Een foutje in de celvernieuwing van de huid speelt vaak een rol.

Oorzaken van gerstekorrels

  • Dehydratatie/droge huid
  • Genetische aanleg (verstoring van de huidvernieuwing)

Hoewel gerstekorrels vroeger vooral voorkwamen bij Mandarijnen en Wildkleuren, zie ik ze tegenwoordig bij alle kleuren en leeftijden. Soms kan een combinatie van een droge huid en een foutje in de celvernieuwing de oorzaak zijn.

Gerstekorrel bij dwerghamster hamster

Zonnebloempitten en gerstekorrels

In een eigen onderzoek naar gerstekorrels dat ik een aantal jaar geleden heb gedaan, zag ik dat hamsters die veel zonnebloempitten kregen vaker last hadden van oogproblemen. Door het hoge omega-6-gehalte (ontstekingsbevorderend) kan een bestaande gerstekorrel eerder ontsteken. Zonnebloempitten veroorzaken geen gerstekorrels, maar kunnen irritatie verergeren.

Behandeling van een gerstekorrel

Gebruik een hydraterende crème om de huid rondom de gerstekorrel weker te maken. De Beaphar Oogzalf heeft bij mij het beste resultaat gegeven, dankzij de beschermde vorm van vitamine A.

Belangrijk! Maak de gerstekorrel nooit kapot of verwijder hem zelf. Dat kan leiden tot ernstige infecties.

De grootste uitdaging is dat de hamster de zalf meteen probeert weg te poetsen. Houd hem bezig met wat lekkers of hou hem even vast tot de zalf is ingetrokken.

Als verwijdering echt nodig is, laat dit dan door een dierenarts doen onder lichte verdoving.

Gebruik geen thee of water om te spoelen: dit droogt de huid juist uit. Zowel thee als ook water werkt namelijk uitdrogend op de huid en zal ervoor zorgen dat de gerstekorrel nog harder wordt.

Ooglidschimmel (Oculaire dermatitis / Ringworm)

Dit is een hardnekkige schimmel aan het oog of ooglid. Er kunnen zich bobbeltjes, korstjes en rode plekjes rondom het oog bevinden. Het kan lijken op een ontstoken ooglidrand. Voor behandeling moet je naar de dierenarts. Wat goed helpt tegen oogschimmel is het medicijn Surodan, een zalf die direct op het plekje wordt aangebracht, en CAF-oogdruppels, die het oog beschermen tegen de zalf.

Ooglid schimmel bij hamsters, ook bekend als oculaire dermatitis of ringworm, is een schimmelinfectie die de huid rond de ogen en oogleden aantast. De veroorzakers zijn meestal schimmels van het geslacht Trichophyton of Microsporum.

Symptomen kunnen zijn: roodheid, zwelling en jeuk rond de ogen, korstvorming op de oogleden, haarverlies rondom de ogen en soms tranen of afscheiding uit de ogen. De hamster kan ook ongemak tonen door te krabben of wrijven.

De schimmel verspreidt zich via direct contact met geïnfecteerde dieren of besmette omgevingen. Raadpleeg altijd een dierenarts voor diagnose en behandeling.

De behandeling bestaat meestal uit antischimmelmiddelen, zoals crèmes of orale medicatie, voorgeschreven door de dierenarts. Ook moet de omgeving grondig schoongemaakt worden om herbesmetting te voorkomen. Rond de behandeling volledig af, ook als de symptomen verdwijnen.

Hyphema (Bloed in de voorste oogkamer)

Hyphema is een bloeding in de voorste oogkamer van het oog. Je ziet duidelijk bloed in het oog, wat de oogdruk kan verhogen en risico’s voor het zicht met zich meebrengt. Raadpleeg direct een dierenarts. Gelukkig komt hyphema bij hamsters niet vaak voor.

De bloeding kan ontstaan door letsel, trauma of een onderliggende oogziekte. Symptomen zijn roodheid, zwelling, pijn, verminderd zicht en gedragsveranderingen, zoals wrijven of knijpen van het oog.

Een bloeding in de voorste oogkamer, vaak als gevolg van trauma of onderliggende oogziekten.​

Symptomen:

  • Rood of donker gekleurd bloed in het oog
  • Troebele of rode verschijning van het oog
  • Zwelling, pijn en verminderd zicht
  • Gedragsveranderingen zoals overmatig wrijven of knijpen van het oog

Behandeling:

  • Vermijd het gebruik van ontstekingsremmende medicijnen zoals ibuprofen, aangezien deze het bloeden kunnen verergeren
  • Onmiddellijke veterinaire zorg is cruciaal
  • Behandeling varieert van medicatie tot chirurgie, afhankelijk van de ernst

Cataract (Grijze staar)

Cataract is een troebeling van de lens, vaak veroorzaakt door veranderingen in het vochtgehalte of de eiwitstructuur van de lens. Cataract kan aangeboren zijn (juveniel cataract, bij dieren jonger dan een half jaar).

Oorzaken:

  • Veroudering (seniel cataract)
  • Suikerziekte (diabetisch cataract)
  • Genetische aanleg of trauma​

Symptomen:

  • Gedragsveranderingen zoals verminderde activiteit​
  • Troebele of melkachtige verkleuring van de ooglens
  • Verminderd zicht of blindheid
witte-staar-dwerghamster-hamster-oog-ogen-aandoeningen

Behandeling:

  • Er is geen effectieve behandeling voor cataract bij hamsters
  • Chirurgie is meestal niet haalbaar vanwege de kleine ooggrootte
  • Hamsters kunnen zich aanpassen aan verminderd zicht, aangezien ze sterk vertrouwen op hun reukvermogen

Bij volledige troebeling is de hamster blind. In theorie kan een operatie uitkomst bieden, maar in de praktijk gebeurt dit zelden bij hamsters. Bij ouderdomscataract gaat de verslechtering langzaam, waardoor de hamster zich kan aanpassen.

Cataract herken je aan de troebele ogen en gedragsveranderingen, zoals minder activiteit of moeite met voedsel vinden. Raadpleeg bij vermoeden een dierenarts met ervaring in knaagdieren.

Ooginfectie / Oogontsteking

Ontsteking van het oog veroorzaakt door bacteriën, virussen, verwondingen of irriterende stoffen.​

Symptomen:

  • Roodheid en zwelling rond het oog
  • Waterige of etterige uitvloeiing
  • Plakkerige oogleden
  • Jeuk en ongemak​

Behandeling:

  • Reinig het oog met een milde zoutoplossing
  • Antibiotische oogdruppels of zalven zoals ciprofloxacine of erythromycine
  • In ernstige gevallen kunnen orale antibiotica nodig zijn
  • Zorg voor een schone leefomgeving om herinfectie te voorkomen

Verwondingen rondom het oog

Hamsters kunnen wondjes oplopen door ruzie of ongelukken. Behandel alle wonden door ze schoon en schoon te houden. Bij wonden rondom het oog is extra voorzichtigheid geboden: spoel voorzichtig met gekookt en afgekoeld water of een fysiologische zoutoplossing. Je kunt ook homeopathische druppels zoals Oculoheel gebruiken.

Behandeling:

  • Reinig de wond met gekookt en afgekoeld water of een milde zoutoplossing
  • Gebruik homeopathische oogdruppels zoals Oculoheel indien nodig
  • Raadpleeg een dierenarts als de wond ernstig is of tekenen van infectie vertoont

Bindvliesontsteking (Conjunctivitis)

Ontsteking van het bindvlies, vaak veroorzaakt door bacteriën, virussen of irriterende stoffen.​

Symptomen:

  • Roodheid van de bindvliezen
  • Jeuk en ooguitvloeiing
  • Plakkerige oogleden
  • Zwelling van het oog​

Behandeling:

  • Reinig het oog met een milde zoutoplossing
  • Antibiotische oogdruppels of zalven
  • In sommige gevallen zijn orale antibiotica nodig
  • Vermijd irriterende stoffen in de omgeving, zoals stof of sterke reinigingsmiddelen

Glaucoom (Verhoogde oogdruk)

Glaucoom (Verhoogde oogdruk) Glaucoom komt vooral voor bij de Campbelli dwerghamster. Er bestaat ook een vorm van glaucoom waarbij de oogdruk normaal lijkt, maar toch schade aan de gezichtszenuw ontstaat (normaal-drukglaucoom).

Een ernstige aandoening waarbij de oogdruk verhoogd is, wat kan leiden tot blindheid.​

Symptomen:

  • Roodheid van het oogwit
  • Blauwverkleuring van het hoornvlies
  • Wijde pupil
  • Pijn en sloomheid
  • Uitpuilende oogbol​

Behandeling:

In sommige gevallen kan het nodig zijn het oog te verwijderen om pijn te verlichten

  • Oogdruppels om de oogdruk te verlagen
  • Chirurgische ingrepen in ernstige gevallen

Ooglid- en Hoornvliesontsteking

Oogontsteking hamster ooglidontsteking dwerghamster

Stofdeeltjes uit bijvoorbeeld stro kunnen infecties en verwondingen veroorzaken. Tranende, rode en gezwollen ogen zijn vroege signalen. Tijdige behandeling voorkomt ernstigere ontstekingen.

Slijmvliesontsteking (Conjunctivitis)

Ook bekend als Pink Eye. Oorzaken:

  • Blessures
  • Tandproblemen
  • Bacteriële infecties
  • Irritatie door stof

Symptomen:

  • Waterige ogen
  • Etterige afscheiding bij verergering
  • Plakkerige oogleden
  • Gezwollen ogen of gezicht
  • Roodheid rond de oogleden

Een dierenarts kan pus of afscheiding testen om de juiste oorzaak vast te stellen. Behandeling bestaat meestal uit antibiotische oogdruppels en/of orale antibiotica.iotica. Alvorens er oogdruppels gegeven kunnen worden moet het oogje eerst schoongemaakt worden met een milde zoutoplossing.

Dichtgeplakt oogje bij jonge hamsters

Jonge hamstertjes kunnen hier weleens last van hebben. Het komt regelmatig voor dat tijdens het openen van de oogjes 1 oogje dicht blijft zitten. Je hoeft je geen zorgen te maken in de meeste gevallen gaat het oogje na een aantal dagen gewoon open zoals het hoort. Wat je het beste kunt doen met zo’n oogje is deze regelmatig met gekookt (afgekoeld) water afnemen. Hiervoor kun je een watje of een steriel gaasje gebruiken. Het hamstertje zal zijn oogje zelf ook goed verzorgen waardoor het na een aantal dagen over zou moeten zijn.

Komt voor bij jonge hamsters wiens ogen nog niet volledig geopend zijn.​

Behandeling:

  • Het oogje zal meestal vanzelf opengaan na enkele dagen
  • Reinig voorzichtig met gekookt en afgekoeld water
  • Gebruik een steriel gaasje of watje
Dichtgeplakt oog bij een jonge dwerghamster hamster

Oogbolprolaps (Uitpuilend oog)

Een ernstige aandoening waarbij het oog uit de oogkas komt, vaak als gevolg van trauma.​

Behandeling:

  • Chirurgische ingreep kan nodig zijn om het oog te redden of te verwijderen
  • Onmiddellijke veterinaire zorg is noodzakelijk

Preventie en algemene verzorging

  • Hygiëne: Houd de hamsterkooi schoon en vrij van stof
  • Bodembedekking: Gebruik stofvrije bodembedekking om irritatie te voorkomen
  • Voeding: Zorg voor gezond hamstervoer om het immuunsysteem te ondersteunen
  • Observatie: Controleer regelmatig de ogen van je hamster op tekenen van irritatie of infectie
  • Veterinaire zorg: Raadpleeg bij twijfel altijd een dierenarts, bij voorkeur een met ervaring in exotische dieren